پروژه بررسی چگونگی گذران اوقات فراغت معلمان زن در شهر ری 

فهرست مطالب

عنوان

چکیده

مقدمه

فصل اول: کلیات (طرح تحقیق)……………… 1

طرح مسئله …………………………….. 2

اهمیت و ضرورت تحقیق ……………………. 4

اهداف تحقیق……………………………. 6

پیشینه تحقیق…………………………… 7

فصل دوم: مرور رویکردهای نظری …………… 11

نگاهی اجمالی بر روند تاریخی اوقات فراغت …. 12

صور مختلف گذران اوقات فراغت در ایران ……. 18

اوقات فراغت از دیدگاه اسلام …………….. 22

ادبیات موضوع تحقیق ……………………. 26

اوقات فراغت از دیدگاه جامعه شناسان و اندیشمندان     28

چارچوب نظری ………………………….. 35

فرضیه های تحقیق ………………………. 46

انواع وقت ……………………………. 47

ابعاد فراغت ………………………….. 53

متغیرها ……………………………… 56

فصل سوم: روش شناسی تحقیق……………….. 57

روش تحقیق ……………………………. 58

تعریف مفاهیم …………………………. 60

تعریف عملیاتی مفاهیم ………………….. 62

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات ………… 64

تجزیه و تحلیل داده ها …………………. 65

آزمون فرضیه ها ……………………….. 77

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات ……….. 83

نتیجه تحقیق ………………………….. 84

مشکلات تحقیق ………………………….. 90

پیشنهادات ……………………………. 91

منابع

ضمائم

نمونه پرسشنامه

کدنامه

چکیده

این تحقیق جهت بررسی چگونگی گذران اوقات فراغت معلمان زن شهرری می باشد. روش انجام این تحقیق کتابخانه ای و میدانی می باشد که تعداد 40 پرسشنامه بین معلمان تعدادی از مدارس دخترانه راهنمایی و دبیرستان شهرری توزیع شد که تمامی این پرسشنامه ها برگردانده شدند.

این تحقیق 6 فرضیه دارد که عبارتند از 1) سنجش اینکه آیا بین میزان در آمد و نحوه گذران اوقات فراغت رابطه معناداری وجود دارد یا خیر ؟

2) سنجش این موضوع که آیا بین سن و نحوه گذران اوقات فراغت رابطه معناداری وجود دارد یا خیر ؟ 3) سنجش اینکه آیا بین وضعیت تاهل و نحوه گذران اوقات فراغت رابطه معنا داری وجود دارد یا خیر ؟ 4) سنجش این موضوع که آیا بین سابقه و نحوه گذران اوقات فراغت رابطه معناداری وجود دارد یا خیر ؟ 5) سنجش این موضوع که آیا بین تعداد فرزندان و نحوه گذراندن اوقات فراغت رابطه معناداری وجود دارد یا خیر ؟6) سنجش این موضوع که آیا بین رشته تدریسی و نحوه گذران اوقات فراغت رابطه معنا داری وجود دارد یا خیر ؟

از فرضیه های بالا فرضیه های 1 و 3 رد شدند بقیه فرضیه ها معنا دار بودند. همچنین در این تحقیق جداول توصیفی و تحلیلی نیز ترسیم شده اند.

مقدمه

اوقات فراغت دلپذیرترین اوقات آدمی است ، بخشی از عمر او که از آن خود اوست ، ساعاتی فارغ از کار روزانه و رنج ایام که صرف آن چیزی می کند که خود می خواهد ، خود برمی گزیند و اگر عاملی بیرونی دخالت نکند ، به رضا و رغبت دل می گذراند. این اوقات برای مومنان لحظه های خلوت و نیایش معبود ، برای عالمان و اندیشمندان دقایق تعمق و تحقیق و تفکر ، برای هنرمندان زمان پدید آوردن و ساختن و برای افراد بی ذکر و فکر و بی هنر ، ملال آورترین اوقات است ، خلاء هایی که نمی دانند چگونه و با چه وسیله ای پر کنند. و از این روست که این اوقات برای دسته ای بارورترین و شاید گاه مفسده انگیز ترین اوقات است. همین تفاوت بارز ، به ویژه اگر مجموع اوقات سالم و پربار و ناسالم و بی بار را در یک جامعه یا همه جوامع بشری در نظر بگیریم ، نشان می دهد که این بخش از عمل آدمی چه اهمیتی می تواند داشته باشد. زمان عظیمی که یک سوی آن بارور کردن عمر زندگی و سوی دیگر آن ضایع شدن و هدر رفتن لحظه های شیرین و زود گذر است.

تا روزگاران دراز ساعات زندگی مردم ، به گونه ای که ما امروز معمولا به بخشهای مختلف تقسیم و از یکدیگر متمایز می کنیم مرز مشخصی وجود نداشت. هنوزهم جامعه هایی که این گونه مرز بندیها در آن نیست و کار فراغت و تفریح در آنها به گونه ای باهم عجین است. البته در جامعه ها و در طبقات و قشر های مختلف عمر به یکسان نمی گذشت ، اما به طور کلی چیزی به عنوان و نام برنامه عمومی و منظم زندگی که گذران روز و شب آدمی را تحت قاعده هایی نسبتا معینی در آورد و بخشی از آن را نیز به خود واگذارد وجود نداشت و چنین پدیده ای در واقع متعلق به عصر جدید است. عصری که پس از انقلاب صنعتی در تمدن بشری آغاز گردید ، عصری که گروه های وسیع مردم را به کارهای منظم در محیط های معین واداشت ، آنها را وادار کرد قسمتی از ساعات شبانه روز خود را فقط به کار ، آن هم با شرایط و ضوابطی که جامعه تعیین می کرد اختصاص می دهد ، قسمتی را صرف بر طرف کردن احتیاجات روزانه و اگر وقت دیگری باقی می ماند به اختیار خود بگذرانند.

تا سالیان سال پس از وقوع انقلاب صنعتی و ایجاد جامعه ماشینی کار همراه با استثمار شدید برای قشرها و طبقاتی از جامعه مجالی برای فراغت باقی نمی گذاشت. کشمکشها و مبارزه ها در گرفت تا سرانجام ساعات کار محدود و محدود تر شد ، از شدت استثمار قدری کاسته شد و بقای جامعه های صنعتی در این دیده شده که دولت ها با ایجاد نظارت بر وضع کار و معیشت و گذران زندگی مردم ، توازنی را در زندگی اتباع خود برقرار سازند که حفظ و مراعات آن در نهایت چیزی جز بقاء و نیز غنای بیشتر جامعه نیست. در این دوره جدید بود که مفهوم فراغت با ابعاد و ملالی تازه ای که امروزه هم تا حد زیادی رایج است ، به تدریج در جامعه شکل گرفت و به ویژه در کشور هایی که پیشرفت صنعتی و اقتصادی چشمگیر داشتند ، از جایگاه خاصی برخور دار شد.

پیشرفتهای دیگر اقتصادی که با خود رفاه و آسایش بیشتر به همراه آورد ، به گروههای عظیمتری از مردم این امکان را بخشید که وقت بیشتری از اوقات خود را صرف امور معنوی ، ذوقی و به طور کلی فرهنگی کنند. نتایج سودمند این تجربه نشان داد که داشتن برنامه های هدایت شده برای صرف درست تر و بارورتر اوقات فراغت می تواند در دور کردن جامعه از خطر انواع فسادها ، جنایتها و هرز روی ها تا چه حد موثر باشد.

نکته دیگر آنکه چیزیکه اختصاصا امروز با نام اوقات فراغت از آن یاد می کنیم در روزگاران گذشته با این نام شناخته نبود.

«اوقات فراغت» با وقت آزاد فرق دارد ، با «بیکاری» ، «اوقات مرده» و نظایر آن نیز فرق دارد. «وقت آزاد» اعم و «اوقات فراغت» اخص می باشد. در اوقات فراغت کارهای متعددی چون خوردن ، خوابیدن ، شست و شو ، دید و بازدید و مانند آنها انجام می شود که فراغت بخشی از آن و گاه بخش بسیار کوچکی از آن را تشکیل می دهد. زیرا لحظه هایی که بتوان فارغ از وظایف اجتماعی ، خانوادگی و دیگر ، مالک آنها شد براستی کم است. به ویژه در جامعه هایی که بنیاد زندگی بر هدف های مادی و بدور از ملاحظات انسانی بنا شده است ، این لحظه ها اندکتراست.

در هر حال هرچه هست «اوقات فراغت» نزدیک ترین پیوند را با زندگی معنوی و فرهنگ دارد. اوقاتی که به میل و اختیار در راه آموختن ، آفریدن ، ساختن ، پژوهش ، تربیت ، مشارکتهای داوطلبانه اجتماعی ، خدمات رایگان انسانی ، گسترش افقهای فکری و در بسیاری از عرصه های دیگر صرف می شود ، طبعا ارتباط آن با محیط معنوی و فرهنگی جامعه تنگاتنگ است.

همین پیوند بسیار نزدیک و تاثیر بسیار عمیق داشتن اوقات فراغت است که جوامع آگاه را بر آن داشته است تا با اجرای سیاستهای سنجیده تر و حساب شده تر اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی ، ایجاد تسهیلات و خدمات ، فراهم آوردن فضاها و محیطهای مناسب فرهنگی ، در پیش گرفتن روشهای تشویق آمیز و تدابیر دیگر ، «اوقات فراغت» از هرز روی و بطالت دور و به باروری و زایایی نزدیک بگردانند و از این راه موثر بر فضای علمی و فرهنگی به طور کلی بر ارزشهای معنوی جامعه بیفزایند.